همانطور که میدانید، آب نقش بسیار مهمی در زندگی انسانها دارد؛ بهویژه در شرایطی که آتشسوزی رخ داده باشد، چرا که بدون آب نمیتوان آن را خاموش کرد. حالا تصور کنید در حضور اجسام سوختنی، آتش گستردهتر و گستردهتر شود و فاجعهای مرگبار به بار آورد. در این مواقع، باید آب با فشار زیاد به محل آتشسوزی منتقل شود تا آتش بهطور کامل مهار شده و جان و مال انسانها، حیوانات و حتی محیطزیست در امان بمانند. بهترین راه برای مهار کامل آتش، استفاده از پمپ آتش نشانی است که نحوه عملکرد آن نیز در شرایط مختلف، متفاوت میباشد. با توجه به اهمیت این موضوع، به این فکر افتادم که درباره پمپ آتش نشانی، انواع آن و ویژگیهایی که دارد، شما را آگاهتر کنم.
معرفی پمپ آتش نشانی
یکی از مهمترین تجهیزات در سیستم اطفا حریق، پمپ آب آتش نشانی است. این پمپها با تأمین آب پرفشار، باعث انتقال سریع آن به محل آتشسوزی میشوند و از گسترش آتش و خسارات وارد شده بر جان و مال افراد جلوگیری میکنند.
مهمترین تفاوتهای پمپ آتش نشانی با سایر پمپها
معمولاً پمپ آب آتش نشانی از نظر طراحی و کاربرد با دیگر پمپهای صنعتی معمولی تفاوتهای زیادی دارند. بهطور کلی، این پمپ به دلیل استفاده در شرایط دشوار اطفا حریق باید بهگونهای طراحی شوند که از ویژگیهای زیر برخوردار باشند:
دارای عملکرد سریع باشند؛ به این صورت که در لحظه بروز حریق خیلی سریع روشن شده و شروع به کار کنند.
اطمینان بالایی داشته باشند؛ یعنی در زمان آتشسوزی باید بدون مشکل و بهصورت مطمئن عمل کنند، چرا که تأخیر یا خرابی در عملکرد این پمپها میتواند خسارات جبرانناپذیری به همراه داشته باشد.
در برابر حرارت و شرایط محیطی سخت، مقاومت بالایی داشته باشند.
انواع پمپ آتش نشانی و ویژگیهای آن
معمولاً پمپ آتش نشانی انواع گوناگونی دارد که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پمپ آتش نشانی عمودی
بهدلیل نصب عمودی، از این پمپها در مواقعی که فضای محدودی برای تأسیسات آتش نشانی وجود دارد، استفاده زیادی میشود.
دو مکشه
در این نوع پمپها، محور پمپ بهصورت افقی قرار دارد. این طراحی موجب شده تا در سیستمهای اطفا حریق بزرگتر کاربرد فراوانی داشته باشند؛ چرا که توانایی بالایی در انتقال حجم زیاد آب دارند.
خانگی
این پمپها معمولاً برای ساختمانها و آپارتمانهای کوچک طراحی میشوند، جایی که دسترسی سریع به خدمات آتشنشانی دشوار است. در این راستا، معمولاً از پمپ آب خانگی مانند بشقابی دو پروانه که دارای طراحی کمحجم و کارایی بالا است، استفاده میشود.
نکته: طبق استاندارد NFPA، بهتر است از پمپهای کوپل غیرمستقیم در سیستمهای آتش نشانی استفاده شود؛ زیرا جداسازی آنها از الکتروموتور بهراحتی انجام میشود و روند تعمیرات را تسهیل میکند.
نحوه عملکرد پمپ آتش نشانی در ساختمانهای کوچک و بزرگ
بسته به نوع سیستم اطفا حریق ساختمانها، پمپ آتش نشانی عملکرد متفاوتی دارد. برای مثال:
ساختمانهای کوچک
در ساختمانهای مسکونی کوچک، سیستم اطفا حریق معمولاً شامل پمپ خانگی دو پروانه، مخزن ذخیره آب، اسپرینکلر و سایر تجهیزات مربوطه است.
هنگام وقوع آتشسوزی، حسگرهای دمایی بهسرعت سیگنالی را به کنترلر مرکزی ارسال میکنند و موجب روشن شدن خودکار پمپ میشوند. سپس، پمپ با مکش آب از مخزن، آن را با فشار بالا از طریق اسپرینکلرها به محل آتشسوزی پاشش میکند تا شعلهها بهطور کامل مهار شوند.
علاوه بر این، نازلهای دستی آتش نشانی که معمولاً در راهروهای ساختمان نصب شدهاند، در مواقع ضروری بهصورت دستی فعال میشوند. این کار باعث روشن شدن پمپ و هدایت آب با فشار لازم به نقطهی آتشسوزی میگردد و در نتیجه، آتش سریعتر خاموش میشود.
ساختمانهای بزرگ و سولهها
در ساختمانهای بزرگ و سولهها، به دلیل وسعت زیاد، نیاز به سیستم اطفا حریق پیشرفتهتری وجود دارد. این سیستمها معمولاً شامل پمپ دیزلی، جوکی پمپ، پمپ الکتریکی، بوستر پمپ های آتش نشانی و منبع ذخیره انرژی هستند. پمپ الکتریکی نقش پمپ اصلی را در مدار ایفا میکند و اغلب از نوع سانتریفیوژ با الکتروموتور یا اتابلوک است. در مواقع بحرانی، زمانی که آتشسوزی شدیدتر شود و برقها قطع گردد، پمپ دیزلی وارد عمل میشود. این پمپ با استفاده از سوخت گازوئیل فعال میماند و اجازه نمیدهد فرآیند اطفا حریق متوقف شود. پمپ جوکی نیز بهمنظور جلوگیری از افت فشار جزئی در سیستم طراحی میشود. این پمپ با قرار گیری در مدار، فشار سیستم را در حالت پایدار نگه میدارد تا عملکرد تجهیزات آتشنشانی دچار اختلال نشود.