فرایند تراز موتور گیربکس صنعتی را می توان یک عمل پیشگیرانه دانست. نگهداری از دستگاه های مکانیکی به منظور حفظ راندمان بالا امری ضروری است. در نتیجه، صنایع برای کاهش هزینه های نگهداری از این دستگاه ها، لازم است برنامه تعمیرات دوره‌ای اعمال کنند تا بتوانند بهترین بهره وری را از آن‌ها داشته باشند. تراز موتور گیربکس صنعتی نیز یکی از مراحل نگهداری به سبب حفظ کیفیت کارایی محسوب می‌شود. در ادامه، توضیحات بیشتری درباره تراز گیربکس به شما خواهیم داد و همچنین هدف از این فرایند و مراحل انجام آن را شرح می دهیم.
بیشتر بخوانید: نگهداری گیربکس صنعتی و 8 راهکار آن
تراز موتور گیربکس صنعتی چیست؟
لازم است قبل از هر چیزی تعریف کلی در رابطه با تراز موتور گیربکس صنعتی ارائه دهیم. به منظور حفظ عملکرد گیربکس‌های صنعتی در اوج کارایی، تراز مناسب ضروری است. تراز موتور گیربکس (Alignment) در صنایع به معنای تنظیم دقیق و هماهنگ کردن محورهای موتور و گیربکس است به طوری که این محورها بدون انحراف در یک خط مستقیم قرار گیرند. این فرآیند به ویژه در سیستم های مکانیکی که موتور و گیربکس باید به صورت مستقیم یا از طریق کوپلینگ به یکدیگر متصل شوند، اهمیت دارد.
هدف اصلی از تراز موتور گیربکس صنعتی
هدف اصلی تراز کردن موتور و گیربکس، جلوگیری از ایجاد نیروهای نامتقارن و نوسانات ناخواسته است که می تواند منجر به سایش زودرس بلبرینگ‌ها، خرابی قطعات، افزایش مصرف انرژی و حتی آسیب جدی به تجهیزات شود. این فرایند مشکلات پیش بینی نشده را به اندازه‌ی چشم گیری کاهش می دهد. معمولاً در ارزیابی کارایی گیربکس‌ها توجه بیشتر به سمت فاصله ها، تلرانس ها و نشانه های واضح سایش و پارگی است. در صورتی که یکی از عوامل اصلی خرابی و بروز مشکل در خطوط تولید، شفت های نامناسب و غیرتراز می باشد.
انواع ناهماهنگی موتور گیربکس
به طور کلی سه نوع ناهماهنگی موتور وجود دارد که آگاهی از آن ها برای صاحبان صنایع الزامی است. ناهماهنگی موتور عبارتند از:
- ناهماهنگی موازی: زمانی رخ می دهد که دو خط مرکزی شفت‌ها با هم موازی باشند اما در یک خط قرار نگرفته اند.
- ناهماهنگی زاویه ای: این ناهمانگی زمانی اتفاق می افتد که موتور در یک زاویه تنظیم شده باشد.
- ناهماهنگی ترکیبی: زمانی که شفت موتور به طور همزمان درگیر ناهماهنگی موازی و زاویه ای باشد، ناهماهنگی ترکیبی رخ می دهد.
چه علائمی نشان دهنده ناهماهنگی گیربکس است؟
- در صورتی که تراز موتور گیربکس صنعتی دچار مشکل شود، دستگاه علائمی را بروز می دهد که نشان از ایجاد مشکل در آن است. این علائم عبارتند از:
- لرزش گیربکس
- مهر و موم آسیب دیده
- کاهش چشمگیر عمر بلبرینگ
- نشتی مهر و موم دستگاه
- عملکرد نادرست چرخ دنده ها
مراحل دقیق تراز کردن موتور گیربکس صنعتی
جهت تراز کردن موتور گیربکس صنعتی مراحلی که در زیر عنوان شده را قدم به قدم انجام دهید.
آماده سازی
در مرحله اول لازم است اطمینان حاصل کنید که سطح زیرین موتور و گیربکس تمیز و عاری از هرگونه آلودگی یا زنگ زدگی باشد. سپس به بررسی پایه ها می پردازیم. پایه ها باید محکم و صاف باشند در غیر اینصورت نیاز به تعمیر یا تعویض دارند.
ابزارهای اندازه گیری
در این بخش به ابزارهای اندازه گیری دقیق انحراف محورها، دما و غیره نیاز داریم که عبارتند از:
گیج تراز (Dial Indicator) برای اندازه گیری دقیق انحراف محورها.
دستگاه‌های لیزری تراز (Laser Alignment Tools) جهت تراز دقیق تر و سریع تر.
دماسنج های دیجیتال به منظور کنترل دمای محیط و تجهیزات، زیرا تغییرات دما می تواند بر تراز تأثیر بسزایی بگذارد.
ارزیابی انحراف محورها و تنظیم آن ها
در این بخش به اندازه گیری انحراف افقی و عمودی می پردازیم که هر دو به یک صورت و در دو جهت انجام می‌شوند. به همین منظور، دستگاه تراز را به محور موتور و گیربکس متصل می کنیم و میزان انحراف را در جهت افقی و عمودی اندازه گیری می‌نماییم. در صورتی که انحراف افقی وجود دارد، گیربکس را در جهت افقی به اندازه ای که محورها در یک راستا قرار گیرند، جابجا می کنیم. و اما در صورت انحراف محور عمودی، می توان از واشر یا صفحات تراز استفاده نمود تا ارتفاع گیربکس تنظیم شود.
تست تراز موتور گیربکس صنعتی
جهت اطمینان از تراز محورها پس از تنظیمات، دوباره میزان تراز را اندازه گیری می کنیم. اگر انحراف همچنان وجود داشت، مراحل تراز موتور گیربکس صنعتی را دوباره تکرار می کنیم تا به میزان دقیق برسیم.
تثبیت موتور گیربکس و بررسی نهایی
پس از اطمینان از تراز بودن، تمام پیچ ها و اتصالات را محکم کنید تا تراز انجام شده حفظ شود. همچنین پس از آن یک بار دیگر تراز را چک کنید تا مطمئن شوید تغییری ایجاد نشده باشد.
نکات مهم تراز موتور گیربکس صنعتی
- حفظ تراز: به صورت دوره‌‌ی منظم تراز را بررسی کنید تا از حفظ آن مطمئن شوید.
- مستند سازی: تمام اندازه گیری‌ها و تنظیمات انجام شده را ثبت کنید تا در صورت نیاز به تنظیمات آینده، اطلاعات دقیقی در دسترس باشد.
با رعایت این مراحل، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که موتور گیربکس صنعتی به طور دقیق تراز شده‌اند، که این امر به بهبود کارایی و عمر مفید گیربکس کمک می کند.
