جهت اطمینان از عملکرد صحیح موتورها، باید تست الکتروموتور به صورت دورهای انجام گیرد. امروزه با توجه به کاربرد گسترده الکتروموتور ها در زمینههای مختلف، این دستگاهها از جایگاه ویژهای در صنایع برخوردار هستند. همین امر سبب لزوم تست منظم آنها میشود. در این مقاله، شما را با راهکارهای این فرآیند آشنا میکنیم و نگاهی به علل اصلی خرابی الکتروموتورها خواهیم داشت.
چه زمانی باید تست الکتروموتور انجام شود؟
به منظور جلوگیری از خرابی و تحمیل هزینههای تعمیر یا تعویض الکتروموتورها، لازم است به صورت دورهای آنها را تست کنید. در صورتی که نشانههای زیر را مشاهده نمودید، دستگاه نیاز به بررسی دارد.
بیشتر بخوانید : طریقه شستشوی الکتروموتورها
- دستگاه هنگام راهاندازی دچار مشکل شود (راهاندازی نشود).
- الکتروموتور به صورت متناوب کار کند.
- جریان دستگاه دارای نوسانات زیادی باشد.
5 دلیل اصلی کار نکردن الکتروموتور
کار نکردن یا بروز مشکل هنگام کار با دستگاه به عوامل مختلفی بستگی دارد که باید هر کدام با دقت مورد بررسی قرار گیرند. در زیر به طور جامع، علل اصلی کار نکردن الکتروموتورها را عنوان نمودهایم.
تعبیه نادرست
هنگام نصب دستگاه، اگر تکیهگاه آن ضعیف باشد (به اصطلاح لقی داشته باشد)، سبب میشود که نیروی مازاد به الکتروموتور وارد شود.
بالا رفتن ولتاژ شفت
در صورتی که هنگام کار با دستگاه، یاتاقانها بیش از اندازه داغ شوند و سر و صدای زیادی از دستگاه ساطع شود، این امر نشاندهنده افزایش ولتاژ شفت است.
پارامترهای موثر در کیفیت توان
عواملی مانند ولتاژ گذرا، نوسان در ولتاژ و اعوجاج هارمونیکی میتوانند بر کیفیت توان دستگاه تأثیرگذار باشند.
درایوهای فرکانس متغیر و عوامل مرتبط با آن
عواملی مانند اضافه بار، جریانهای پارازیت، انعکاس یا بازتاب سیگنالهای PWM خروجی درایو و… میتوانند تأثیر بسزایی بر درایوهای فرکانس متغیر بگذارند.
عوامل مکانیکی
لقی شفت، خرابی یا از بین رفتن یاتاقانها، ناهماهنگی شفت دوار و راستای بار، و عدم تعادل شفت از عوامل تأثیرگذار مکانیکی هستند که در کار دستگاه خلل ایجاد میکنند.
راهکارهای تست الکتروموتور
در صورت مشاهده هر یک از مشکلات عنوان شده، لازم است تست الکتروموتور انجام شود. تست الکتروموتورها با روشهای مختلفی انجام میشود. در ادامه به معرفی و بررسی ۸ راهکار اصلی آن میپردازیم.
اندازه گیری میزان لرزش الکتروموتور
لرزش موتور به عواملی مانند اشکالات فنی و نصب نادرست بستگی دارد. جهت بررسی لرزش دستگاه، باید میزان ارتعاش الکتروموتور در سه جهت X، Y و Z اندازهگیری شود. برای این منظور از دستگاه ویبرومتر استفاده میشود. اندازه استاندارد لرزش باید به طور میانگین حدود 8/4 میلی متر بر ثانیه باشد.
تست الکتروموتور با بررسی یاتاقان ها
یاتاقانها انواع مختلفی دارند که نوع لغزشی و فولادی از کاربردیترین آنها میباشد. برخی از یاتاقانها به روغنکاری طی فواصل زمانی مشخص نیاز دارند. یکی از عوامل تأثیرگذار بر عملکرد یاتاقانها دمای محیط میباشد. دمای مناسب برای کاربردهای صنعتی یاتاقان بین 40 تا 80 درجه سانتیگراد است. به طور مثال، در بیرینگهای غلاف، باید دمای روغن 85 درجه سانتیگراد و روغن روانکاری 300 درجه سانتیگراد باشد.
بازرسی ظاهری
یکی از روشهای رایج جهت تست الکتروموتورها، بازرسی ظاهری آن میباشد. به همین منظور، بخشهای مختلف دستگاه را مشاهده نموده و عیوب موجود در شفت و یا بدنه موتور را بررسی کنید. با قطع اتصال برق دستگاه، میتوانید آن را با دست بچرخانید. اگر شی یا مانعی در یاتاقان وجود داشته باشد، شفت به راحتی چرخانده نمیشود. همچنین، در صورتی که موتور الکتریکی مدتها کار نکرده باشد و یا در محیطی با رطوبت بالا قرار گرفته باشد، چرخش شفت با مشکل روبرو میشود.
بررسی منبع تغذیه با کمک مولتی متر
از معتبرترین تستهای الکتروموتورها بررسی منبع تغذیه به کمک مولتیمتر میباشد. با کمک این دستگاه، میتوان تشخیص داد که ولتاژ درستی به دستگاه اعمال میشود یا خیر. ولتاژ مناسب باید در محدودهای باشد که توسط سازنده بر روی پلاک موتور درج شده است. اگر ولتاژ کمتر از میزان درج شده روی پلاک باشد، الکتروموتور راهاندازی نمیشود که یکی از علل اصلی آن کوتاه بودن اندازه سیم است.
چک کردن فن الکتروموتور
یکی از راهکارهای تاکید شده جهت تست الکتروموتور ها، بررسی فن دستگاه است. جهت عملکرد بهتر موتور برای مدت طولانی، باید دمای آن را به وسیلهٔ فن کاهش دهید. مواردی چون گرد و غبار یا وجود شی خارجی در فن میتواند مانع از جریان هوا شود. این امر سبب افزایش دمای داخل موتور میشود.
تست مقاومت مدار الکتروموتور
به منظور تست الکتروموتور ها، میتوان از یک مولتیمتر جهت بررسی مقاومت مدار استفاده نمود و وضعیت آنها را در مدار اندازه گیری کرد. در آغاز کار، موتورها معمولاً میزان مقاومت در مدار پایین است، اما به مرور زمان به دلیل برخی از آلودگیها مانند گرد و غبار و رطوبت، مقاومت افزایش مییابد. این امر ممکن است منجر به از بین رفتن عایق و افزایش دمای عملیاتی شود.
بررسی آمپر جریان در موتور الکترونیکی
یکی از گامهای موثر در تست الکتروموتور ها، بررسی آمپر جریان در آنها است. با استفاده از آمپر، میتوان میزان انرژی گرفته شده از منبع را هنگام شروع به کار موتور را تخمین زد. با این روش میتوان آمپر بارهای کامل را چک کرده و مقدار آن را با میزان درج شده بر روی پلاک مقایسه نمود. در صورتی که اختلاف زیادی با محدوده استاندارد وجود داشته باشد، نشان از وجود مشکل در کارکرد موتور است.
تست الکتروموتور با ارزیابی عملکرد سیستم
ارزیابی عملکرد سیستم با اندازهگیری کمیتهایی چون سرعت و توان، راندمان و گشتاور یکی از گزینههای تست الکتروموتور است. با اندازهگیری این کمیتها میتوان هر گونه وضعیت اضافه بار را تشخیص داد. به منظور به کارگیری این روش از آنالایزر کیفیت استفاده کنید. آنالایزر میتواند شکل موج جریان و ولتاژ را اندازهگیری کرده و میزان آن را با حد استاندارد مقایسه نماید.
همانطور که در ابتدای سخن عنوان نمودیم، الکتروموتورها در صنایع مختلف جایگاه ویژهای دارند. پس بهتر است با همه زوایای عیوب احتمالی این دستگاه و علل اصلی آن جهت جلوگیری از صرف هزینههای اضافی آشنایی لازم داشته باشید. در این نوشته سعی کردیم هر آنچه که برای نگهداری بهتر این دستگاه لازم است، را با شما در میان بگذاریم. امیدواریم با خواندن آن اطلاعات کافی کسب کرده باشید.