پمپهای شناور چاه عمیق از مهمترین تجهیزات برای استخراج آب از اعماق زیاد به شمار میروند. این پمپها به دلیل توانایی پمپاژ آب از عمقهای زیاد، در تأمین آب کشاورزی، صنعتی و حتی مصارف خانگی در مناطق کمآب نقش حیاتی دارند. با این حال، انتخاب و استفاده درست از این پمپها نیازمند دقت و توجه ویژهای است. هنگام انتخاب پمپ شناور چاه عمیق، فاکتورهایی وجود دارد که رعایت آنها به شما کمک میکند تصمیمی دقیق و مناسب بگیرید. در این مقاله، با نکات کلیدی و مهمی که باید هنگام انتخاب این نوع پمپهای شناور در نظر بگیرید، آشنا خواهید شد.
مشخصههای اصلی پمپ
هنگام انتخاب پمپ، سه پارامتر کلیدی باید مشخص شوند: ارتفاع دینامیکی کل (TDH)، افت هد در لولهها و دبی پمپ.
ارتفاع دینامیکی کل (TDH)
این پارامتر نشاندهنده ارتفاعی است که پمپ باید آب را به آن برساند. محاسبه دقیق TDH شامل عواملی مثل سطح استاتیک آب، عمق دینامیک چاه، ارتفاع محل مصرف و فشار مورد نیاز است. به طور کلی هر چه هد پمپ بالاتر باشد، نیاز به موتور قویتری دارید.
افت هد در لولهها
هنگام عبور آب از لولهها، اصطکاک باعث کاهش فشار میشود. مقدار افت بستگی به طول لوله، قطر و جنس آن دارد. این عامل باید در محاسبات لحاظ شود تا پمپ به درستی انتخاب گردد.
دبی پمپ (آبدهی)
دبی یعنی مقدار آبی که پمپ میتواند در یک بازه زمانی (لیتر بر دقیقه یا مترمکعب بر ساعت) پمپاژ کند.
- اگر دبی کمتر از نیاز مصرفی باشد، پمپ جوابگوی شما نخواهد بود.
- اگر دبی بیش از ظرفیت چاه یا نیاز واقعی باشد، فشار اضافی به پروانه و موتور وارد میشود و عمر پمپ کاهش مییابد.
توجه به عمق و قطر چاه
یکی از نکات حیاتی قبل از انتخاب پمپ شناور چاه عمیق، توجه به عمق چاه و قطر آن است. پمپهای شناور چاه عمیق معمولاً برای چاههایی با عمق بیش از 50 متر و تا چند صد متر طراحی میشوند. در چنین شرایطی، پمپ باید چندمرحلهای و دارای پروانههای متعدد باشد و موتور آن قدرت کافی برای تأمین فشار لازم جهت انتقال آب داشته باشد.
علاوه بر عمق، قطر چاه نقش بسیار مهمی در انتخاب سایز پمپ دارد. سایز پمپ شناور باید کمی کوچکتر از قطر چاه باشد تا نصب و نگهداری آن آسان باشد و جریان آب با محدودیت مواجه نشود. به عنوان مثال، برای چاههای 8 اینچی معمولاً از پمپ شناور 6 اینچ یا کوچکتر استفاده میشود. این انتخاب به شما اطمینان میدهد که پمپ عملکرد بهینه داشته باشد و فرآیند نگهداری و سرویس نیز سادهتر باشد.
توان و نوع موتور
- توان موتور باید متناسب با هد و دبی انتخاب شود. هر چه عمق چاه بیشتر و آبدهی موردنیاز بالاتر باشد، قدرت موتور هم بیشتر خواهد بود.
- الکتروموتورها به صورت تک فاز (مناسب مصارف کوچک و خانگی) و سه فاز (مناسب چاههای کشاورزی و صنعتی) عرضه میشوند. انتخاب بین این دو بستگی به ظرفیت مورد نیاز و زیرساخت برق شما دارد.
استفاده از نمودار دامنه عملکرد پمپ
هر سازنده برای پمپهای خود یک نمودار دامنه عملکرد ارائه میدهد که رابطه بین هد و دبی پمپ را نشان میدهد. با بررسی این نمودار و پیدا کردن نقطه تلاقی هد و دبی مورد نیاز، میتوانید پمپ مناسب خود را انتخاب کنید.
برای مثال، فرض کنید قصد داریم از شرکت پمپ رایان یک پمپ شناور چاه عمیق تهیه کنیم. شرایط چاه و مصرف به صورت زیر است:
- عمق کل چاه: 220 متر
- سطح استاتیک آب: 120 متر
- سطح دینامیک (بعد از پمپاژ): 170 متر
- آبدهی مورد نیاز: 20 مترمکعب بر ساعت
- محل مصرف: 30 متر بالاتر از سطح زمین
- فشار مورد نیاز شبکه: PSI 60 (تقریباً معادل 41.4 متر هد)
- افت اصطکاک در لولهها و اتصالات: حدود 25 متر
محاسبه ارتفاع دینامیک کل
TDH= سطح استاتیک+ارتفاع محل مصرف+فشار مورد نیاز+افت اصطکاک
برای بهترین شرایط:
TDH= 25+41.4+30+120=216.4 متر هد
برای بدترین شرایط:
TDH=25+41.4+30+170=266.4 متر هد
با مراجعه به منحنی مشخصه پمپ، مشخص میشود که تیپ RP 263 از پمپ رایان در نقطه تلاقی 216.4 متر هد و دبی 20 مترمکعب بر ساعت قرار دارد و این مدل بهترین انتخاب برای شرایط فوق محسوب میشود.

کیفیت ساخت و جنس قطعات
توجه به کیفیت ساخت پمپهای شناور چاه عمیق اهمیت بالایی دارد، چرا که مستقیماً روی عملکرد، طول عمر و هزینههای نگهداری تأثیر میگذارد. این پمپها به دلیل کاربرد در عمق زیاد، معمولاً با آبهایی مواجه میشوند که دارای املاح و ناخالصی هستند، بنابراین متریال استفاده شده در ساخت آنها باید با این شرایط سازگار باشد.
برای مثال، بدنه پمپها معمولاً از چدن یا استنلس استیل ساخته میشود. استنلس استیل در برابر خوردگی مقاومت بالاتری دارد، در حالی که چدن در برابر سایش مقاومتر است. همچنین پروانه پمپ میتواند از برنز، چدن یا استنلس استیل ساخته شود؛ جنس برنز بهخصوص برای آبهای شور مقاومت مناسبی ارائه میدهد. انتخاب صحیح جنس بدنه و پروانه، تضمین کننده عملکرد پایدار و عمر طولانی پمپ در شرایط سخت کاری است.
استفاده از نمودار دامنه عملکرد پمپ
هر سازنده برای پمپهای خود یک نمودار ارائه میدهد که رابطه بین هد و دبی پمپ را نشان میدهد. با بررسی این نمودار و پیدا کردن نقطه تلاقی هد و دبی مورد نیاز، میتوانید پمپ مناسب خود را انتخاب کنید.
برای مثال، فرض کنید قصد داریم از شرکت پمپ رایان یک پمپ شناور چاه عمیق تهیه کنیم. شرایط چاه و مصرف به صورت زیر است:
- عمق کل چاه: 220 متر
- سطح استاتیک آب: 120 متر
- سطح دینامیک (بعد از پمپاژ): 170 متر
- آبدهی مورد نیاز: 20 مترمکعب بر ساعت
- محل مصرف: 30 متر بالاتر از سطح زمین
- فشار مورد نیاز شبکه: PSI 60 (تقریباً معادل 41.4 متر هد)
- افت اصطکاک در لولهها و اتصالات: حدود 25 متر
محاسبه ارتفاع دینامیکی کل
TDH= سطح استاتیک+ارتفاع محل مصرف+فشار مورد نیاز+افت اصطکاک
برای بهترین شرایط:
TDH= 25+41.4+30+120=216.4 متر هد
برای بدترین شرایط:
TDH=25+41.4+30+170=266.4 متر هد
با مراجعه به منحنی مشخصه پمپ، مشخص میشود که تیپ RP 263 از پمپ رایان در نقطه تلاقی 216.4 متر هد و دبی 20 مترمکعب بر ساعت قرار دارد و این مدل بهترین انتخاب برای شرایط فوق محسوب میشود.
برند و قیمت پمپ شناور
- برند سازنده اهمیت زیادی دارد زیرا کیفیت قطعات و دقت طراحی مستقیماً روی کارایی اثرگذار است. برندهایی مانند پمپیران و رایان از جمله گزینههای معتبر هستند.
- قیمت پمپ به عواملی چون جنس قطعات، قدرت موتور، برند و مشخصات فنی بستگی دارد.
- برای خرید مطمئن، توصیه میشود از نمایندگیهای معتبر مثل رهاب صنعت اقدام کنید تا علاوه بر قیمت مناسب، از خدمات پس از فروش و گارانتی نیز بهرهمند شوید.





